Baas over eigen data: Dolle Mina's helpen slachtoffers van het uitgelekte bevolkingsonderzoek
In dit artikel:
Begin augustus 2025 werd bekend dat Clinical Diagnostics, een laboratorium dat meewerkte aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, is gehackt. Daarbij zijn de persoonlijke gegevens van ruim 715.000 vrouwen buitgemaakt; voor nog eens 226.000 vrouwen is onzeker of hun data ook zijn getroffen. Het gelekte materiaal bevat onder meer naam, adres, geboortedatum, BSN, geslacht, type onderzoek, uitslag(en) en namen van huisartsen en behandelcentra. Een deel van de gegevens werd later op het darkweb gepubliceerd. Hackers beweren dat het niet om de daadwerkelijke deelnemers aan het bevolkingsonderzoek gaat, maar daar is geen bewijs voor en het risico op misbruik blijft groot.
De omvang en gevoeligheid van de informatie — medische uitslagen gekoppeld aan identificerende gegevens — maken dit incident extra ernstig. Voor slachtoffers voelt het niet alleen als een privacyschending, maar ook als een aantasting van hun veiligheid en vertrouwen in medische systemen.
Als reactie op het lek is een digitaal initiatief van de Dolle Mina’s opgericht: de Digitale Dolle Mina’s. Dit team bestaat uit vrouwen die professioneel in cybersecurity en informatiebeveiliging werken en zelf door het datalek geraakt zijn. Ze bieden op hun website heldere, praktische uitleg over wat er precies is gebeurd, stappen die getroffenen kunnen nemen en regelmatige, ongefilterde updates zonder juridische omzwervingen. Het doel is slachtoffers concrete handvatten te geven om controle over hun data terug te krijgen.
Praktische actiepunten die vaak worden aanbevolen zijn onder meer: brieven van betrokken instanties goed bewaren en volgen, wachtwoorden en inloggegevens (waar relevant) aanpassen, alert blijven op identiteitsfraude en phishing, contact opnemen met je huisarts of het laboratorium voor verduidelijking, en waar nodig melding doen bij de Autoriteit Persoonsgegevens of je bank. De Digitale Dolle Mina’s fungeren als laagdrempelig aanspreekpunt voor vrouwen die hulp zoeken bij deze stappen.